خاطرات زندگی یک نویسنده

داستان ها معمولا از سه بخش کلی تشکیل میشوند: ابتدای داستان، نقطه ی اوج داستان و قسمت پایانی

قسمت ابتدایی داستان، مهم ترین بخش یک داستان را شامل میشود. چرا؟ به کتاب فروشی میروید و برای خواندن یک کتاب جدید قفسه ها را زیر و رو میکنید. برای خواندن یکی از کتاب ها صفحه اول را باز میکنید و چند خط ابتدایی را میخوانید. این یک بند اول داستان نقش خیلی مهمی برای جذب خواننده دارد. نویسنده باهوش جمله های اولیه را با دقت انتخاب میکند و برای شروع داستان، نوشتن چند جمله ماه ها زمان میگذارد تا کلمات را با دقت و ظرافت انتخاب کند. در این بخش گره طرح میشود. منظور از گره در داستان نویسی توصیف یک مشکل، بیان کردن یک مسئله یا به زبان ساده تر دادن دسته ای از سوالات اساسی به خواننده است. این سوال ها معمولا درباره شخصیت اصلی داستان مطرح میشود. نویسنده با این کار سعی میکند ذهن خواننده را درگیر کند. باید این گره ها را دانه به دانه وارد مغز خواننده کند و با جلو رفتن روند داستان، سرنخ هایی در اختیارش بگذارد.

شاید بخواهید این سوال ها را مستقیم در متن بیاورید و شاید دلتان بخواهد آن ها را زیرزیرکی از خواننده بپرسید. چند گره در داستان وجود دارد یا یک گره؟ ممکن است دلتان بخواهد یک گره اصلی در داستان بیاندازید و آن را تا رسیدن به زمان مناسبش مثل یک راز نگه دارید. این ها تصمیمش با خودتان است. منظور من در اینجا نوشتن ده بچه زنگی یا برق نقره ای نیست. طرج چند سوال ساده درباره زوایای مختلف داستان، با نوشتن یک معمای پلیسی کاملا متفاوت است. بگذارید با مثالی این قضیه را روشن کنم. در داستان بسته شده از کالین هوور، با شروع داستان به سوال هایی اساسی درباره شخصیت اصلی برمیخوریم. این داستان با سفر دختری به نام لیکن با مادر و برادرش به شهری جدید آغاز میشود و داستان که ادامه پیدا میکند، سوال هایی را به ذهن خواننده می اندازد.

مثلا:

چرا مادر لیکن ناگهان تصمیم به فروش خانه شان گرفت؟

چرا ویل از دیدن لیکن در مدرسه عصبانی شد؟

بعضی از این سوال ها تنها با ادامه دادن داستان برایمان حل میشود و بعضی هم چند خط بعد ازینکه سوال به ذهنمان رسید. سوال اول در قسمت یک سوم انتهای کتاب جوابش داده میشود و سوال دوم درست دو صفحه بعد از اینکه سوال به ذهنمان می رسد:

" چرا من متوجه نشدم؟ چرا نفهمیدم که تو یه دختر دبیرستانی هستی؟ "

وقتی به نقطه اوج داستان میرسیم، تعداد زیادی از این سوال ها پاسخ داده شده و یک یا دو پرسش اصلی هنوز بی پاسخ باقی مانده. در اینجا، نویسنده باید به یکی از سوال های اصلی داستان پاسخ بدهد. حقیقتی را برملا کند و رازی را آشکار کند. در این قسمت هیجان داستانی به اوج خود میرسد. اینجاست که خواننده با خودش میگوید: آه! پس دلیل آن، این بود!

به این دلیل بود که شخصیت اصلی از ارتفاع میترسید،

تلاش میکرد تا صورتش را بپوشاند،

همیشه سردرد داشت،

دائم در مسافرت بود

و ...

اما داستان در این نقطه تمام نمیشود. مطمئنا چیزهای بیشتری هست که دوست دارید درباره اش بنویسید. باید توضیحات بیشتری بدهید و همه چیز را عین روز روشن کنید! پس قله را ترک میکنیم و به سمت شیب انتهایی داستان پیش میرویم.

قسمت پایانی داستان به جمع بندی کلی از حوادثی که در داستان اتفاق افتاده میپردازد. این پایان میتواند باز یا بسته باشد. اما در هر دو حالت باید منطقی باشد و با بقیه قسمت های داستان در تناقض نباشد. داشتن یک پایان منطقی به صورت دقیق تر به این معنا است که باید خواننده به نتیجه کلی خود برسد، در عین حال داستان را به صورتی عقلانی پایان برساند. نباید داستان را بی نتیجه رها کنیم. پایان بندی به اندازه شروع داستان مهم است. نباید طوری باشد که خواننده را همچنان در سردرگمی باقی بگذارد.

برای اینکه بتوانید روند داستان را بهتر کنترل کنید، باید از نقشه مسیر داستان نویسی مخصوص خودتان استفاده کنید. این نقشه به شما نشان میدهد در هر قسمت چه اتفاقاتی، در چه مکان و زمانی قرار است به وقوع بپیوندد.

کاغذ و خودکارتان را بردارید! وقت نوشتن فرا رسیده است!

نقشه مسیر با یک موضوع اصلی در دایره وسط و تعدادی خط در اطراف، به سوال ها و پاسخ های احتمالی مرتبط میشود. فرض کنید میخواهیم برای موقعیت مکانی در قسمتی از داستان، تصمیم بگیریم. یکی از شخصیت ها قرار است برای تعطیلات به سفری یک هفته ای برود. تعدادی سوال در اینجا مطرح میشود. مثل اینکه:

این مکان در خارج از کشور قرار است باشد یا داخل؟

ساحل یا جنگل؟

سپس به سوال ها جواب میدهید:

خارج از کشور

در ساحل

قدم بعدی پیدا کردن جزئیات بیشتر است. مثلا، چه مغازه هایی در اطراف دیده میشود؟

چه افردای با او همسفر هستند؟

آنجا شب است یا روز؟

چه فصلی است؟

همه سوال هایی که درباره این سفر به ذهنتان میرسد را روی کاغذ بیاورید. سعی کنید همه زوایای این سفر را بررسی کنید. موقعیت زمانی و مکانی، راه های مسافرتی، افرادی که با او همسفر میشوند، همه این سوال ها را اطراف دایره بزرگ سفر، بنویسید و پاسخ هایتان را با خط در امتداد دایره ها روی کاغذ بیاورید.

مرحله آخر جمع آوری تمام اطلاعات و ردیف کردن آنها ست. دور پاسخ هایتان خطی پررنگ بکشید و نگاهی به نتیجه کارتان بیندازید. شاید بهترین راه برای اینکه چیزی را از قلم نیندازید و راحت تر بتوانید داستانان را پیش ببرید بدون اینکه نیازی باشد زیادی به خودتان فشار بیاورید، تخلیه همه این اطلاعات از مغز روی کاغذ است. درباره هر چیزی که نمیدانید برای گرفتن ایده های جدید از منابع بیشماری که در دستتان است استفاده کنید. اینترنت، یک جست و جوی سریع و پاسخ های فوری به شما میدهد.

دسته چمدان را کشیدم و بدون اینکه کوله پشتی ام را دربیاورم روی صندلی نشستم. همینطور که به پشتی نرمی که برای خودم درست کرده بودم تکیه داده بودم، به دور و برم نگاهی انداختم. نزدیک تعطیلات عید کریسمس بود و دانشجوهای زیادی مثل من بار و بندیلشان را بسته بودند برای رفتن به خانه. نفسم را با خستگی بیرون دادم: آخ جون بلاخره تموم شد!

گوشی ام را درآوردم و شماره خواهرم را گرفتم. داشتم برایش توضیح میدادم که منتظر رسیدن قطار هستم و به زودی او را میبینم.

-: آه اونجوری چرخ رو دنبال خودت نکش رون!

شال گردنم را پایین کشیدم و گفتم: یه لحظه حس کردم یه صدای آشنا شنیدم!

خواهرم گفت: چیزی گفتی؟

سرم را تکان دادم و گفتم: نه...

-: وای هرمیون گربه ات فرار کرد! بگیرش داره میره سمت در خروجی!

-: اوه نه کج پا!

سمت صدا برگشتم. دختری با موهای قهوه ای پرپشت که توی هوا پرواز میکرد به سمتم دوید و تند تند معذرت خواهی کرد: آه خیلی ازتون معذرت میخوام خانوم. بعد به موجودی که زیر صندلی ام بود تشر زد: کج پا زود ازون زیر بیا بیرون.

تلفنم هنوز کنار گوشم بود. چشمهایم به سمت موجود پشمالوی نارنجی رنگی که خودش را پشت پاهایم زیر صندلی قایم کرده بودم چرخید. خم شدم و درست نگاهش کردم. گربه با چشمهای خسته و بی تفاوتش نگاهم کرد و خمیازه ای کشید. با اینکارش قاطعانه اعلام کرد که قصد بیرون آمدن ندارد. دختر با دستپاچگی روی زمین نشست و سعی کرد دم گربه را بگیرد. هیچ دوست نداشتم یک دانه از موهای نارنجی رنگش روی شلوارم بچسبد. پس پاهایم را بالا آوردم و توی صندلی فرو رفتم. دختر با غرغر گربه را سمت خودش کشید و محکم توی بغلش نگه داشت. دوباره عذرخواهی کرد و در حالی که به موجود خسته بیچاره تشر میزد به سمت دو پسری که با دو چرخ دستی و کلی خرت و چرت نزدیک سکو ایستاده بودند دوید.

لامپ حبابی که بالای سرم روشن شد همه چیز را برایم واضح کرد. این همان پسر بود! امکان نداشت! هری و دوستهایش همه توی یک کتاب داستان تخیلی زندگی میکردند. حتما باید چیزی به سرم خورده باشد یا نوشیدنی الکلی خورده باشم. اما نه هیچ کدام ازین ها اتفاق نیفتاده بودند. فکرهای دیوانه کننده توی سرم باعث شد بی اراده به دنبال آن سه بچه که رداهای مشکیشان آنها را از جمعیت آدم های معمولی دور و برشان متمایز کرده بود بدوم. نزدیکشان رفتم. به قدری که بدون اینکه متوجه حضورم بشوند، بتوانم صدایشان را واضح بشنوم.

-: هری هرمیون متاسفانه شما هم امسال یکی ازون شال گردنا قراره کادو بگیرید.

-: رونالد ویزلی! واقعا که پسر قدرنشناسی هستی.

-: تو اگه میخوای قدرشناسی کنی من حاضرم مال خودمم بهت بدم که حسن نیتت رو بیشتر به مادرم نشون بدی. اما من دلم نمیخواد شبیه دلقکا بشم.

-: بچه ها ما به خاطر این جر و بحثای شما از بقیه جا موندیم. حالا اگه دومین قطار رو هم از دست بدیم مجبوریم کل تعطیلات رو تو کلبه هاگرید بگذرونیم پس عجله کنید.

-: اگه پا درمیونی پروفسور مک گونگال نبود که الان تو خوابگاه بودیم.

-: این بارم به خاطر اون گربه زشت تو داشتیم تو دردسر میفتادیم.

-: هاه! حالا که هیچی نشده! دفعه قبل به خاطر اسهال نابه هنگام جنابعالی جا موندیم.

-: رسیدیم بچه ها عجله کنید. 5 دقیقه دیگه قطار حرکت میکنه. رون اول تو برو سمت سکو میترسم چیزی جا بزاری.

-: باشه هری.

پسر مو قرمز چرخدستی بزرگش را به سمت دیواری آجری بین سکوی 9 و 10 حرکت داد. سرعت گرفت و وقتی من با ترس چشمهایم را بسته بودم، بی صدا ناپدید شده بود. هنوز چشمهایم را کامل باز نکرده بودم که دخترک مو قهوه ای با گربه اش به سمت سکو دوید. اینبار چشمهایم را نبستم. میدانستم که حقه ای در کار است. تا آخرین لحظه باز نگهشان داشتم. اما دختر در لحظه آخر غیبش زده بود. با تعجب جلو رفتم. دستم را روی آجرهای سکو کشیدم. با صدای فریادی که میگفت از سر راه کنار بروم با ترس به عقب برگشتم. آن پسر عینکی با چرخ دستی بزرگش به سمتم می آمد. چهره وحشتزده اش نشان میداد چقدر از دیدن من متعحب شده و بله... البته... کنترل چرخ دستی را از دست داده بود.

انگار که همه چیز دورمان متوقف شده بود، درست در لحظه ای که انتظارش را نداشتم مکان به شکل عجیبی کش آمد. به عقب کشیده شدنم را حس میکردم. وقتی چشمهایم را باز کردم خودم را روی زمین سرد پیدا کردم. کنار چمدان رنگ و رو رفته ام. خداراشکر انگار خواب بودم. کتابم را که روی زمین افتاده بود برداشتم. پشت ردای مشکی رنگم را پاک کردم و عینکم را روی صورتم مرتب کردم. با شنیدن صدای سوت قطار سرم را بالا گرفتم... صبر کن ببینم! این شالگردن گریفیندور دور گردنم چکار میکند؟؟

*****

به دعوت سین دال عزیز که به جز اون هیچکی دعوتم نکرده بود. همه گفتن هر کی دلش میخواد شرکت کنه :( میدونید من چشمام کور شد متنای همتونو که خیلی خیلی هم ریز بود خوندم؟!

برگزارشده توسط بلاگردون

دعوت میکنم ازین سه نفر اگه دوست داشتن بنویسن حتی اگه زمانش گذشته بود: خودش و نوشته هاش ،  جناب میرزا که همیشه دوست داره تو چالش نویسندگی شرکت کنه ولی میاد میبینه شلم شولبا شده و بیخیال میشه خخخ

و همینطور معصومه

اغلب بچه هایی که میشناسمشون و دستی توی نوشتن دارن خیلی جلوتر از من توی چالش شرکت کردن. امیدوارم هر کسی این پست رو میبینه به بهانه داستان نوشتن هم که شده یه ایده ای توی ذهنش جرقه بزنه. هدف اینه که با چشم خودمون ببینیم ایده های داستان نویسی تو هوا دارن شنا میکنن و ما بازم ازینکه ایده ی جدیدی نداریم داریم مینالیم. اگه فکر میکنید براتون شروع کردنش سخته، میتونید با توصیف ظاهری یک آدم یا توصیف یک صحنه شروع کنید. موفق باشید همتون ^^

بیاید با هم بنویسیم چیه؟!

این یک چالش نویسندگی برای کسایی که داستان نویسی رو دوست دارن.ما اینجا با همدیگه تو یک فضای صمیمی از نوشتن داستان با دوستامون لذت میبریم.

چجوری شرکت کنم؟!

من داستان رو با چند خط از ایده ای که توی ذهنم دارم شروع میکنم و شما ادامه اش میدید.پس کافیه به آخرین نظری که زیر پست گذاشته شده نگاه کنید و چیزی که به ذهنتون میرسه(چه یک کلمه چه سه خط)بنویسید.

البته؛

1.محدودیت برای نوشتن یک کامنت وجود نداره.یعنی میتونید هرچقدر که میخواید بنویسید اما بعد ازینکه ارسالش کردید و پیامتون رفت تو آخرین کامنت پست،دیگه نمیتونید کامنتی بزارید تا وقتی یه نویسنده دیگه بیاد داستان رو ادامه بده.

2.محدودیت موضوعی نداریم.اما فقط و فقط  طبق آخرین کامنت پست باید داستان رو ادامه بدید.پس اگه خواستید دومین کامنتتون رو بزارید نمیتونید نظری که قبلا داشتید رو وارد داستان کنید.چون اینکار باعث میشه تو داستان هرج و مرج به وجود بیاد.بزارید اینجوری نشونش بدم؛

کامنت شما:مرد رفت به سمت ایوان و لیوان چایی خود را سر کشید

کامنت نویسنده دیگه:اما متوجه شد چیزی که توی فنجان بوده،زهری مهلک و خطرناک بوده.

کامنت شما:همچنان چایی اش را خورد و از باد پاییزی لذت برد.

مثال بالا یه اشتباه بزرگه،چون شما بدون توجه به داستان نویسنده دوم،داستان رو با نظر قبلی خودتون ادامه دادید.چون طبیعتا کسی که میفهمه توی چاییش زهر ریخته شده همینجوری ریلکس نمیمونه!

3.پست به مدت 3 روز آپدیت(معادل این کلمه رو یادم نیست دیگه ببخشید)میکنم.میتونید چک کنید و نظرای بقیه رو بخونید و اگه دوست داشتید،باز هم بنویسید.

در انتها من همه کامنت ها رو میخونم و با یکمی ویرایش به عنوان سومین داستانی که با هم نوشتیم میزارم توی وبلاگ.اگه سوالی داشتید،از قسمت درگوشی با نویسنده میتونید بپرسید.لطفا لطفا زیر این پست چیزی به جز داستان ننویسید.

 (: برای نوشتن داستان خود به آخرین کامنت در پست نگاه کن دوست من :)

بچه‌ها تا ساعت ۱۲ امشب کامنت‌ها رو باز میکنم و میتونید بیاید داستان رو ادامه بدید.

برای کسانی که کم و بیش به نوشتن علاقه دارند،نوشتن داستان های کوتاه زنگ انشا تو مدرسه از اولین تجربیات نویسندگی به حساب میاد.به ما موضوعی داده میشد.دبیر از ما میخواست دو الی سه صفحه درباره اش بنویسیم.موضوعات ساده و روزمره ای که اتفاقات یک دوران خاص رو هم اغلب شامل میشدند.مثل:خاطره ای از تابستون،توصیف یک روز بارونی/آفتابی/برفی،لحظه سال تحویل،خاطره ای از سفر عید،اولین روز مدرسه و همچین موضوعاتی.تا جایی که من یادم میاد موضوعات چالش برانگیزی که برای نوشتن انشا داشتیم محدود و اندک بودن.یکیشون رو هنوز یادمه:من آدم آهنی یا مترسک نیستم سال سوم راهنمایی من ازین موضوع یک داستان کوتاه فوق العاده نوشتم.

اما این موضوعات محدودن.بعد از یکی دوبار نوشتن اول از همه خود نویسنده کلافه میشه از کلیشه.اما یه سوال پیش میاد؛این همه ایده جدید و داستان های کوتاه و بلند فوق العاده از کجا میان؟طبیعتا سالها تجربه و ورق خط زدن پشت یک داستان کوتاه یک صفحه ای و خارق العاده پنهان شده.میخواید راه صدساله رو یک شبه برید؟!نه نه صبوری بایدت!

وقتی کتابی رو ورق میزنم با خودم فکر میکنم چه چیزی یک داستان خوب رو از یه داستان متوسط متمایز میکنه؟نویسنده های حرفه ای کلمات رو جور دیگه ای به کار میبرند.هر نویسنده دید خودش رو داره و اینجوری میشه که هزاران اثر متفاوت از یک موضوع ساده و معمول نوشته میشه.بزارید یک مثال بزنم:

«آسمان مهتابی بود»

به این جمله دقت کنید.وجود ماه توی آسمون به شکل های مختلفی میتونه توصیف بشه.ممکنه یک نفر به همین «مهتابی»بسنده کنه.یک نویسنده دیگه بگه:ماه در شب تیره میدرخشید.همچنین:

نور مهتاب صفحه تیره آسمان را دریده بود

ماه جلوه نورانی خود را نمایان کرده بود.

نور نقره فام ماه بر پرده ی سیاه آسمان افتاده بود

و...

همه چیز با خوندن شروع میشه.خوندن یک نویسنده تفاوتهایی با یک خواننده معمولی داره.نویسنده ناخودآگاه روی جمله ها عمیق تر فکر میکنه.ممکنه بارها یک متن یا کتاب رو بخونه تا سر از ساختارش دربیاره.و نکته مهمتر اینکه نوشتن و خوندن با هم ارتباط دارن.یکی از عادت هایی که خودم موقع خوندن دارم یادداشت کردن هست.گاهی یک جمله جدید،کلمه ای با ساختار ناآشنا میبینم.و سریع یادداشتش میکنم.و بعد ازین جمله های جدید توی داستانم استفاده میکنم.آسمان مهتابی بود گاهی تکراری میشه.میشه جذابترش کرد.اما همونطور که خودتون میدونید،سخته.ذهن موقع نوشتن انقدر درگیر قصه ی داستان و شخصیت ها میشه که توصیف یک صحنه خیلی ساده میتونه تا ساعتها ادامه دادن داستان رو متوقف کنه.گاهی انقدر برای نوشتن یک جمله ساده فکر میکنیم که خسته میشیم.طبیعیه!

اما عمل کردن به این نسخه میتونه جرقه ی یک ایده خیلی خوب رو توی ذهن روشن کنه.

یک داستان بخونید.کلمات،ترکیبات یا جملات جدیدی که میبینید رو یادداشت کنید و بچسبونید جایی که دسترسی بهشون راحت باشه.حالا پیدا کردن یک ترکیب جدید خیلی راحت تر میتونه باشه.

میخواید یک داستان جدید بنویسید ولی هیچ ایده ای به ذهنتون نمیرسه؟کافیه یکی از همون جمله ها رو بنویسید اول صفحه و سعی کنید داستان رو به روش خودتون ادامه بدید.حدود 15 دقیقه خودتون رو موظف به ادامه دادن اون جمله کنید. جمله هایی که از دل داستانهای بقیه نویسنده ها بیرون کشیدید به همدیگه وصل کنید.تعجب میکنید از دیدن نتیجه اش.

پس جمع بندی مطالب شدن اینا:

1.بخونید و چیزهای جدید رو یادداشت کنید.

2.از ترکیبات جدیدی که پیدا کردید کمک بگیرید.

3.میتونید یکی از جمله ها رو بنویسید و داستانتون رو با بال و پر دادن به اون جمله ادامه بدید.

4.شلم شولبا بنویسید.حتی اگر بی سر و ته شد.قرار بر اینه که یک ایده پیدا کنیم.

5.به نوشتن متعهد باشید.30 دقیقه سر جایت بنشین و سعی کن بنویسی.

اگر سوالی در این زمینه دارید خوشحال میشم کمکتون کنم!